گروه اقتصادی - رجانیوز: پایگاه اطلاع رسانی رجا روز شنبه در باب "کاهش بودجه صندوق نوآوری و شکوفایی"مطلبی را منتشر کرده  بود. این صندوق که مسئول حمایت از صنایع دانش بنیان در لایه های مختلف تحقیقاتی تا تجاری سازی است.

به گزارش رجانیوز، رئیس جمهور محترم با ارائه آماری از مصوب شدن حمایت 500میلیارد تومانی از این صندوق در بودجه پیشنهادی سال آینده کشور خبر دادند. اما این میزان در مقایسه با بودجه در مقایسه با بودجه مصوب دو سال گذشته که 1200 میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود از کاهشی بیش از 50 درصد خبر می دهد.(+) وقوع چنین امری ممکن است به دلیل پیش بینی های درآمدی دولت در سال آینده باشد. چنین نگاهی در وهله اول ممکن است مبتنی بر واقع بینی و اعلام بودجه های قابل تحقق، حمل شود. ولی معاون پژوهشی وزیر علوم در نشست خبری خود با رسانه ها، به مناسبت هفته پژوهش، از کاهش «قانونی» بودجه علمی کشور خبر داده است.

دکتر وحید احمدی با اظهار نگرانی از کاهش بودجه پژوهش کشور می گوید: «علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته به دلیل مشکلات موجود، بسیاری از ارقام بودجه پژوهشی سال آینده، تغییر نیافته و همچنین «اختصاص یک تا سه درصد بودجه دستگاه‌های اجرایی به بخش پژوهش» در بودجه 93 لحاظ نشده است، اما پیگیر هستیم که این موضوع به بودجه 93 برگردد. در این جلسه طبق توافق صورت گرفته قرار شد نیم درصد از 14.5 درصد اعتبارات ارزی وزارت نفت برای کمک به فعالیت‌های پژوهشی و کلان در بودجه سال 93 تخصیص یابد تا این رقم 500 میلیون دلاری صرف مباحثی همچون طرح‌های کلان و کمک به تجهیزات شود که متاسفانه این موضوع نیز در بودجه سال 93 لحاظ نشده است.»

در قانون برنامه بودجه سال گذشته، بند116، توجه زیرساختی و مهمی به بحث بودجه پژوهشی کشور صورت گرفت که در آن به جای اختصاص یک عدد مشخص، همه دستگاه های اجرایی موظف به تخصیص یک تا سه درصد بودجه خود به انجام امور پژوهشی و فنآوری شدند. در آیین نامه اجرایی این بند بر اساس جزء(1) بند(م) ماده(224) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران که «کلیه دستگاههای اجرائی و مراکز تحقیقاتی وابسته به آنها و شرکتهای دولتی که از اعتبارات بخش تحقیقات کشور (توسعه علوم و فناوری و یا اعتبارات پژوهشی) استفاده می‌کنند، موظفند این اعتبارات را براساس سیاستگذاریها و اولویتهای تحقیقاتی تعیین‌شده توسط شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری هزینه نمایند و هر سه ‌ماه یکبار گزارش عملکرد خود را به دبیرخانه شورای علوم، تحقیقات و فناوری ارائه دهند.»

 اکنون دبیر شورای عالی علوم، تحقیقات و فنآوری(عتف)، معاون پژوهشی وزیر علوم خبر حذف این بند در بودجه سال 1393 می دهد.

رشد تولید علم به عنوان یکی از منابع اصلی قدرت جمهوری اسلامی ایران یکی از موارد مهمی است که تأکیدات جدی مقام معظم رهبری را همیشه به همراه داشته است. به گونه ای که در دولت گذشته، علیرغم جایگاه اول ایران در  تولید علم منطقه خاورمیانه، ایشان توقف و غفلت از تداوم همین مسیر رشد را متذکر شده اند، چرا که کشورها و رقبای ایران نیز در تلاش و تکاپو هستند.

حضرت آیت الله خامنه ای با آغاز دولت یازدهم تأکیدات خود را بر حفظ سرعت رشد علم مضاعف کرده و از خطری پرهیز داده اند که مباحث سیاسی بی حاصل، مانع رشد علمی کشور نشود. کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز بر همین اساس نسبت به انتصابات وزارت علوم اهتمام ویژه ای به خرج داده است.

هر چند کاهش درآمدهای نفتی در بخش های مختلف باعث اختلال در وضعیت اقتصادی کشور شده است، اما اقتصاد دانش بنیان و توجه به تولید علم و هدایت آن به سمت تجاری سازی یکی از مهمترین ارکان اقتصاد مقاومتی است. اقتصادی که در آن بودجه سالانه کشورمان با تکیه به درآمدهای غیرنفتی و درون زا، گروگان مذاکرات ایران و غرب نخواهد شد.

رئیس جمهور محترم در سخنرانی خود در روز دانشجو در دانشگاه شهید بهشتی، به درستی به همین مسئله اشاره کرده اند: « آن روزها که وضع نفت ما در گذشته خیلی خوب بود در آمدمان 70-80 میلیارد دلار بود و با بقیه درآمد ارزی ما حدود 100 میلیارد دلار بود. چهار شرکت دانش بنیان مانند اپل و گوگل و فیس بوک و مایکروسافت 266 میلیارد دلار بوده است. سود خالصشان. شما دانشگاهیان هستید که باید اقتصاد دانش‌بنیان را توسعه دهید.... همین شرکت ها هستند که باید اقتصاد آینده ما را بسازند. همینها باید ارز آوری کنند و به مراتب درآمد ارزیشان اگر در سالهای آینده درست عمل کنیم به مراتب از نفت و گاز بیشتر خواهد بود.»

تدبیر دولت یازدهم در این زمینه به روایت رئیس جمهور یکی حل اختلاف بین وزارت علوم و معاونت علمی ریاست جمهوری و افزایش بودجه عنوان شده است. اما همان طور که اشاره شد بودجه مصوب صندوق اختصاصی حمایت از شرکت های دانش بنیان کاهش یافته است. و اکنون با  انتشار بودجه سال 93 معلوم می شود بودجه پژوهشی کشور دچار نقص قانونی و زیرساختی شده است. چنین اقدامی نه یک کاهش بودجه ساده بلکه به نوعی تغییر ریل گذاری های قانونی کشور در حوزه تولید علم محسوب می شود که دولت و کارگزاران نسبت به تبعات آن باید پاسخگو باشند.

یکی از خیانت های بزرگ رژیم طاغوت ریل گذاری بودجه ریزی کشور بر اساس دلارهای نفتی و تبدیل اقتصاد ایران به یک اقتصاد تک محصولیِ ضربه پذیر بود. مسیری که متأسفانه رویکردهای تکنوکراتیک بعد از انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی، نسبت به اصلاح آن دغدغه ای از خود نشان نداد و بودجه 1393 کشور نیز حاصل همان نگاه است.(+) اجماع کارشناسان دلسوز و کارگزاران خدوم جمهوری اسلامی، تمدن سازی و نظام سازی اسلامی، را از مسیر اقتصاد دانش بنیان به صورت اساسی مورد توجه قرار داده اند. لذا عدم وجود نگاه زیرساختی و بلند مدت به حل معضلات اقتصادی ایران به بهانه حل مشکلات اقتصادی کوتاه مدت و روزمره، دولت فعلی را در چشم آیندگان مقصر خواهد دانست.

رجانیوز در تذکر دیگری از گره زدن سرنوشت علمی کشور با مذاکرات 5+1 اظهار نگرانی کرده بود.(+) نگاهی که در آن بودجه واصله از حصول درآمدهای نفتی رهین به نتیجه رسیدن مذاکره می باشد. نگاهی که علی­رغم اعتراف به پیشرفت های علمی چندساله اخیر منتظر دسترسی به منابع علمی تحریم شده و تحقق یافتن فرصت های مطالعاتی بیشتر در دانشگاه های غربی است. اکنون باید گفت وجود چنین پیش بینی هایی در بودجه سال آینده نگرانی از وضعیت علمی کشور دوچندان می شود. 

منبع: رجانیوز