به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ تاکنون مقامات انگلیس به طور رسمی به نقش لندن در کودتای 28 مرداد اعتراف نکرده‌اند و این موضوع به نحو مرموزی مخفی نگه داشته شده است.

اما در سندی که روز جمعه با عنوان "نبرد برای ایران" (THE BATTLE FOR IRAN) در وب سایت "آرشیو امنیت ملی" آمریکا قرار گرفت، حداقل در دو مورد به نقش انگلیس اشاره شده است.

برخی از صفحات اسناد جدید که مربوط به نقش لندن در کودتاست پاک شده‌اند تا دخالت این کشور همچنان مرموز باقی بماند، اما حداقل در دو جا از انگلیس نام برده شده است.

به گزارش "آرشیو امنیت ملی" آمریکا در اولین مورد گفته شده «دو کشور انگلیس و آمریکا به طور رسمی پذیرفته‌اند که این عملیات پس از آن انجام شده که راه‌های معمول و منطقی برای تعامل بین‌المللی و داد و ستد با ایران به شکست انجامیده است» و در مورد دوم اشاره شده که چند هفته قبل از آغاز عملیات، یک مقام وزارت خارجه آمریکا تأکید کرده که اگر قرار باشد کودتا پیش برود، لندن باید تعهدی جدی برای داشتن رویکردی منعطف درباره حل و فصل اختلافات نفتی با دولت ایران داشته باشد.

انگلیس، مدت زمان کوتاهی بعد از این موضوع موافقت با این شرط را به اطلاع رسانده است.

کرمیت روزولت جونیور رئیس شعبه خاورمیانه سازمان جاسوسی آمریکا که بعدها فرمانده عملیات کودتای 28 مرداد شد می‌گوید: از شهریور 1330 در سازمان‌های دولتی آمریکا نگرانی از مصدق پدید آمده بود و رشد می‌کرد و آنان از همان زمان وارد تماس‌هایی با مخالفین مصدق شده بودند.

وی اعتراف می‌کند که درست در همین زمان شرکت سابق نفت ایران و انگلیس از او خواسته‌ است که نقشه سرنگونی مصدق را مشترکاً بررسی کنند.

روزولت می‌نویسد:«مصدق مناسبات دیپلماتیک با انگلستان را قطع کرد... یک هفته بعد من در تهران بودم ... ماه نوامبر (آبان) هنگام بازگشت از تهران به کشورم از لندن گذشتم.

شرکت نفت ایران و انگلیس با من تماس گرفت. سخنگوی آن‌ها کوچران بود. آن‌ها به هیچ چیز جز برانداختن مصدق نمی‌اندیشیدند»

در این اسناد مانند بسیاری منابع تاریخی دیگر به نمونه‌هایی از ویژگی‌های منفی شخصیتی شاه مخلوع هم اشاره شده است. در این اسناد آمده: «ضعف وی در تصمیم گیری و تلقین پذیری‌اش از نصایح بد، شهره خاص و عام بودند.»

"جواد منصوری" درباره اسناد مربوط به دخالت انگلیس در کودتای 28 مرداد در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران گفت: در این اسناد مطالبی در مورد شناسایی و متمرکز کردن افراد به وسیله انگلیس افشا شده که بیشترین تاکید آن به تشکیلات گسترده فراماسونری انگلیس در ایران، و افراد زیادی که می‌شناختند هست، لذا در این اسناد بیشتر بر این تکیه شده که انگلیس برای جمع‌آوری و منسجم کردن این افراد در ایران کمک بزرگی کرده است.

این کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به سوالی مبنی بر همزمانی افشای این اطلاعات با موضوع بازگشایی سفارت انگلیس در تهران اظهار داشت: دولت آمریکا بیش از 4 سال است که به طور جدی دنبال بازگشایی سفارتش در تهران است و همچنان این قضیه را دنبال می‌کند، بنابراین نمی‌تواند مخالف بازگشایی سفارت انگلیس در تهران باشد.

وی در مقایسه‌ی مسیر پر پیج و خم و ناهموار آمریکا، با مسیر نسبتا هموار انگلیس جهت برقراری روابطی متفاوت از گذشته با ایران تاکید کرد: آمریکایی‌ها خودشان هم می‌دانند که برای عادی سازی روابطشان باید مراحل متعدد و بسیار سختی را طی کنند، در حالی که روابط ایران و انگلیس تنها یک مرحله سخت دارد و آن راه اندازی سفارت است! اما آمریکایی‌ها برای راه اندازی سفارت خیلی کارها باید کنند، که آزاد کردن اموال و دارایی‌های ایران در آمریکا نمونه‌ای از آنهاست و باید حتما انجام دهند، اما دولت آمریکا نمی‌خواهد این کار را انجام دهد.

وی در پایان گفت: خسارت‌هایی که انگلیس به ایران وارد کرده در یک مصاحبه نمی‌گنجد بلکه باید کتاب‌ها و اسناد زیادی فراهم آورد. 

منبع: باشگاه خبرنگاران